Tüp bebek tedavisi çeşitli nedenlerle doğal yoldan bebek sahibi olamayan bireylere uygulanan günümüzde sıkça başvurulan bir tedavi yöntemidir. Tüp bebek tedavisinde amaç, toplanan yumurta ve sperm hücrelerinin incelenerek en sağlıklı hücrelerin seçilmesi ve bunun ardından özel yöntemlerle birleştirilerek anne adayının rahmine aktarılmasıdır. Bu aşamadan sonra sağlıklı bir gebelik dönemi geçirilmesi ardından çiftin mutlulukla bebeklerini kucaklarına alabilmeleri amaçlanmaktadır.
Uzman doktorlarca yürütülen hassas bir süreç olan tüp bebek tedavisinde yumurta ve sperm hücrelerinin birleştirilmesiyle elde edilen embriyo transfer edilmektedir. Bu aşamada uzman embriyologlar tarafından analiz edilen hücrelerden gebelik için en uygun olanları seçilmeye çalışılır. Normal yollarla incelenen üreme hücreleri belirli kriterler açısından değerlendirilebilirken genetik özellikleri bakımından ilk aşamada, mikroskop altında incelenemezler.
Bilindiği üzere çocukların genleri anne ve babalarından kalıtsal olarak aktarılmaktadır. Bu noktada birleştirilen yumurta ve sperm hücreleri seçilirken genetik özelliklerin göz önünde bulunması aktarılacak olumsuz genlerin neden olabileceği çeşitli sorunlar ve hastalıkların da önüne geçebilecektir.
Tüm bunlar göz önüne alındığında tüp bebek tedavisinin belirli aşamalarında genlerin analiz edilmesi önem taşımaktadır. Bu ihtiyacı karşılamak amacıyla modern tıp yöntemleri geliştirilmiş ve tüp bebek tedavisinde uygulanabilir olan bir genetik tarama yöntemi ortaya koyulmuştur. Genetik tarama yoluyla en güvenli ve sağlıklı gebeliği sağlayabilecek embriyolar seçilmeye çalışılır.
Embriyologlar uygun embriyoyu seçerken çeşitli açılardan değerlendirme yapmaktadırlar. Toplanan yumurta ve sperm hücreleri çeşitli yönlerden birbirlerinden farklı olabilirler. Burada dikkat edilen noktalar seçilen üreme hücrelerinin morfolojik olarak kaliteli olması ve gebeliğe elverişli durumda olmasıdır.
Yumurta ve sperm hücreleri ilk aşamada incelenirken hücre sayıları, hücrelerin morfolojik durumları ve hücrelerin genel yapıları gibi konulara dikkat edilmektedir. Bu kriterlere göre uzman embriyologlar eşliğinde uygun görülen üreme hücreleri seçilir ve sağlıklı bir embriyo oluşturulmaya çalışılır. Bu sürecin akabininde belirlenen embriyo anne adayının rahmine yerleştirilerek gebelik sağlanması amaçlanmaktadır.
Tüp bebek tedavisinde genetik tarama nasıl yapılır?
Genetik özellikler ata bireylerden alınarak nesiller boyu çocuklar aracılığı ile aktarılmaktadır. Bu noktada bebekte bulunan ve hastalığa neden olacak bir gen sonraki nesillere de aktarılacağı için tüp bebek tedavisinde oluşturulan aday embriyonun genetik özelliklerinin belirlenmesi gerekir. Bu sayede nesilden nesile aktarılma potansiyeli bulunan hastalıkların önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. İşte bu amacı tedavi esnasında sağlayabilecek yöntem genetik tarama yöntemidir.
Genellikle tüp bebek tedavisine karar veren anne ve baba adaylarında genetik bazı faktörlerin bulunması ve bu faktörler nedeniyle çocuğa kalıtsal bir hastalık geçebilmesi ihtimali oluşabilmektedir. Bu durumun potansiyel olduğu tespit edildiği zaman genetik tarama yöntemi uygulanmasına karar verilebilir. Bu yöntemin uygulanmasında embriyodan alınan örnek hücreler laboratuvar ortamında incelenerek genetik yapıları tespit edilmeye çalışılır. Genetik özellikler doğal olarak çıplak gözle tespit edilemezler. Bu sebeple işleme uygun tekniklerle incelenmeleri gerekmektedir.
Genetik tarama yöntemi tüp bebek tedavisinde oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Laboratuvar ortamında analiz edilen bu embriyolardan elde edilen hücreler anne veya babanın taşıdığı kalıtsal hastalıklar açısından moleküler yöntemlerle incelenerek genetik teste tabi tutulan embriyolar arasından sağlıklı olanlar tespit edilir. Bunun sayesinde dünyaya gelecek bebeğin sağlıklı bir yaşam sürmesi ve sürecin olumsuz bir duruma gebe kalmaması amaçlanmaktadır.
Genetik tarama yöntemi yaygın olarak tüp bebek tedavisinin düşük durumuyla sonlanma ihtimalini azaltmak için de uygulanabilir. Birkaç denemeden sonra düzenli olarak düşük yapan kadınlarda da sorunun tespiti ve çözümü için genetik tarama yöntemi uygulanmasına uzman doktorlarca karar verilebilir.
Tüp bebekte genetik tarama gerekli mi?
Birçok kalıtsal ailesel hastalığı olan hastalar, genetik yapısını belirlemek için embriyolarını test ettirmektedirler. Ek olarak, bir kemik iliği donörü arayan aileler bile, etkilenen bir kardeş için eşleşen kök hücreler sağlayabilen bir çocuğu dünyaya getirmek için Tüp bebekte genetik tarama kullanmaktadır.
Tüp bebek uzmanları bu testleri iki önemli nedenden dolayı yapmaktadır. Birincisi, hastanın öyküsünde tekrarlayan başarısız implantasyon ve düşüklerin olmasıdır. Bu taramalar genetik olan sorunları tespit etmektedir. İkincisi, ölüme veya kas distrofisi gibi kalıtsal hastalıklara neden olabilecek genetik bir bozukluğu olan bir çocukla sonuçlanabilecek genetik kusurları belirlemektir.
“Bu sayfada yer alan ifadeler bağlayıcı ve tedavi maksadıyla kullanılmaya uygun değildir. Sağlık sorununuzun tedavisi için kendinize en uygun tedavinin geliştirilmesi için sağlık kuruluşlarından ve uzman hekimlerden bilgi alınız”
