Lekelenme ve adet kanaması kadın sağlığındaki önemli göstergelerdir. Lekelenme genellikle düşük miktarda kan kaybı ile belirgin olup hijyenik ürün gerektirmez. Buna karşın adet kanaması daha fazla kanama içerir ve hijyenik ürün kullanımını zorunlu kılar. Her iki durum da hormonal değişimlere bağlı olarak gelişebilir. Ancak lekelenme sıklıkla stres veya yumurtlama gibi özel durumlar sonucunda tetiklenirken adet kanaması düzenli bir üreme döngüsünün parçasıdır.
Lekelenme ile adet kanamasını ne tetikler?
Lekelenme ile adet kanamasını tetikleyen faktörler farklıdır. Lekelenme genellikle hormonal dengesizlikler ve fizyolojik olaylar nedeniyle oluşur. Bu durum hafif kanama şeklinde kendini gösterir ve genelde kısa sürelidir. Adet kanaması ise üreme döngüsünün doğal bir parçası olarak progesteron seviyesinin düşmesiyle rahim iç tabakasının dökülmesiyle ortaya çıkar. Bu süreç daha yoğun kanamayla sonuçlanır ve genellikle birkaç gün sürer.
Lekelenmeyi tetikleyen başlıca faktörler:
- Yumurtlama: Döngünün ortasında yumurtanın salınması sırasında görülebilir.
- Hormonal dengesizlikler: Tiroid bozuklukları veya polikistik over sendromu gibi durumlar.
- Doğum kontrol yöntemlerindeki değişiklikler: Hormonal kontraseptiflere başlama veya bırakma durumları.
- Erken gebelik: İmplantasyon kanaması olarak da bilinir.
- Enfeksiyonlar ve travma: CYBE veya cinsel ilişki sırasında oluşan yaralanmalar.
Adet kanamasını tetikleyen temel faktör ise hormonal döngülerin sonucudur. Progesteron seviyesinin düşmesiyle rahim içi tabaka dökülür ve bu dökülme periyodik kanamayla sonlanır. Dolayısıyla adet kanaması lekelenmeden daha sistemli ve tahmin edilebilir bir süreçtir.
Lekelenme ile menstrüel kanama arasındaki akış ve miktar farkı nedir?
Lekelenme ile adet kanaması arasındaki akış ve miktar farkı kadın sağlığı açısından önemli ölçütler sunar. Lekelenme durumunda kan kaybı minimal seviyededir; genellikle birkaç damla kan görülür ve bu da genelde 5 mL’yi geçmez. Bu sebeple lekelenme çoğunlukla ek hijyenik koruma gerektirmez. Adet kanamasında ise durum daha farklıdır:
- Ortalama bir kadın adet döngüsü boyunca yaklaşık 30 ila 40 mL kan kaybeder.
- Kan kaybı miktarı kişiye göre değişiklik gösterir ve 20 ila 80 mL arasında olabilir.
- Eğer kanama miktarı 80 mL’yi aşarsa bu ağır adet kanaması (HMB) olarak tanımlanır.
- Nadiren bazı kadınlar 120 mL’ye kadar kan kaybı yaşayabilir.
Bu miktarlar adet kanamasının genellikle daha yoğun ve dikkat çekici olduğunu gösterir. Ayrıca adet kanaması sırasında kullanılan hijyenik ürünler (pedler, tamponlar veya adet kapları) kanama miktarının ve akışının idare edilmesi için zorunludur.
Lekelenme ve menstrüel kanamada kanın rengi ve kıvamı nasıl farklıdır?
Lekelenme ve adet kanamasında kanın rengi ve kıvamı birbirinden farklıdır. Lekelenme sırasında görülen kan genellikle eski kanın yavaş yavaş rahimden atılmasıyla ilişkilidir. Bu yavaş atılım kanın oksijenle temas etmesine ve sonuç olarak oksitlenmesine yol açar. Bu durum kanın kahverengi pembe veya pas rengi gibi daha açık tonlarda görülmesine neden olur. Ayrıca lekelenme kanı genellikle daha ince kıvamlıdır çünkü serviks mukusu ile karışır. Bu karışım kanı daha sıvı hâle getirir ve pıhtı içermez. Öte yandan adet kanamasında kanın durumu ise oldukça farklıdır:
Kan Rengi:
- Parlak kırmızıdan koyu kırmızıya kadar değişir.
- Taze kanın hızlı bir şekilde vücuttan atılmasını yansıtır.
Kan Kıvamı:
- Genellikle kalın veya yapışkan dokuya sahiptir.
- Rahim iç tabakasının dökülmesi ile birlikte pıhtılar oluşabilir.
- Özellikle döngünün ilk günlerinde görülen pıhtılar adet kanamasının ağır olduğunu gösterir.
Adet kanı rahim iç tabakasının dökülmesi sonucu oluştuğu için vücuttan daha hızlı çıkar ve bu süreç parlak kırmızı bir renk gösterir. Döngü ilerledikçe ve kanama yavaşladıkça kan rengi koyulaşarak kahverengiye dönebilir.
Lekelenme ve menstrüel kanamayı hangi belirtiler takip eder?
Lekelenme ve menstrüel kanamayı takip eden belirtiler açık bir şekilde farklılık gösterir. Menstrüel kanama sırasında kadınlar genellikle şu fiziksel semptomları deneyimler:
- Kramplar; karın bölgesinde ağrılı kasılmalar meydana gelir.
- Şişkinlik; karın bölgesi genellikle gergin ve şişkin hissedilir.
- Hassas göğüsler; göğüslerdeki duyarlılık ve ağrı artar.
- Yorgunluk; genel bir halsizlik ve enerji düşüklüğü yaşanır.
- Ruh hali değişimleri; duygusal dalgalanmalar ve irritabilite sık görülür.
Bu semptomlar hormonal değişimlerden kaynaklanır ve bazen oldukça şiddetli olabilir. Öte yandan lekelenme genellikle bu tür rahatsız edici semptomlarla ilişkili değildir. Lekelenme durumunda yaşananlar şunlardır:
- Ağrısız geçiş; önemli kramplar veya diğer ağrılar nadiren rapor edilir.
- Minimal semptomlar; şişkinlik hassas göğüsler veya yorgunluk gibi belirtiler genelde görülmez.
- Duygusal istikrar; ruh hali değişiklikleri lekelenme ile sıkça ilişkilendirilmez.
Gebelikle ilgili lekelenme menstrüel kanamadan nasıl farklıdır?
Gebelikle ilişkili lekelenme implantasyon kanaması olarak bilinir ve adet kanamasından farklı özellikler gösterir. Bu kanama döllenmiş yumurtanın rahim duvarına yerleşmesi sırasında küçük kan damarlarının hasar görmesi sonucu meydana gelir. İmplantasyon kanaması hamile kadınların sadece bir kısmında görülür ve genellikle zararsızdır.
- İmplantasyon kanaması çok hafif olup çoğu zaman birkaç damla ile sınırlıdır.
- Bu tür kanama genellikle birkaç gün sürebilir en fazla üç güne kadar devam eder.
- Açık pembe kahverengi veya pas rengi görülebilir.
Diğer yandan adet kanaması daha belirgin ve uzun sürelidir. Adet dönemi rahim iç tabakasının dökülmesi ile karakterize edilir ve daha fazla kanama ile kendini gösterir.
- Adet sırasında kanama miktarı daha fazla olup ped veya tampon kullanımını gerektirir.
- Adet kanaması genellikle üç ila yedi gün arasında sürebilir.
- Parlak kırmızı veya koyu kırmızı renkler adet döneminin tipik özelliklerindendir.
- Adet kanamasında zaman zaman pıhtılar görülürken implantasyon kanamasında böyle bir durum söz konusu değildir.
