Histerosalpingografi (HSG) infertilite değerlendirmesinde önemli bir tanı yöntemidir. İşlemde rahim ağzından rahime radyoopak kontrast madde enjekte edilerek rahim ve fallop tüpleri detaylıca incelenir. Bu sayede tüplerdeki tıkanıklıklar, rahim şekil bozuklukları veya yapışıklıklar gibi doğurganlığı etkileyebilecek yapısal anormallikler tespit edilebilir. Ayrıca HSG küçük tıkanıklıkların giderilmesine yardımcı olabilme potansiyeline de sahiptir. Özellikle çocuk sahibi olma sürecinde sorun yaşayan bireyler için HSG oldukça faydalı bir inceleme sunar. Sonuç olarak HSG hem tanısal hem de bazı durumlarda terapötik bir işlem olarak uygulanır.

TanımRahim boşluğu ve fallop tüplerinin değerlendirilmesi için kontrast madde verilerek yapılan bir röntgen incelemesidir.
AmaçTüplerin tıkalı olup olmadığını ve rahimdeki yapısal anormalikleri tespit etmek için, kısırlık değerlendirilmesinde kullanılır.
Nasıl Yapılır?İnceleme sırasında vajinal yoldan rahim içine kontrast madde verilir ve röntgen ile görüntü alınır.
HazırlıkGenellikle adet kanamasının bitiminden sonraki ilk hafta yapılır. Hasta aç olmak zorunda değildir, ancak öncesinde doktor tavsiyesi ile ağrı kesici alınabilir.
İşlem SüresiYaklaşık 15-20 dakika sürer.
Kimlere Uygulanır?Genellikle kısırlık (infertilite) değerlendirmesi sırasında, tüp bebek tedavisi öncesinde veya rahimde yapısal sorunlar şüphesi olduğunda yapılır.
Yan EtkilerHafif kramp, lekelenme tarzı kanama olabilir; nadiren enfeksiyon riski taşır. İşlem sonrası kısa süreli ağrı yaşanabilir.
AvantajlarıHızlı bir şekilde rahim ve tüplerin yapısal durumu hakkında bilgi verir, çoğunlukla ağrısız ve güvenli bir işlemdir.
DezavantajlarıRahatsızlık hissi oluşturabilir; nadiren alerjik reaksiyonlar veya enfeksiyon görülebilir.

Histerosalpingografi (HSG) Nedir?

Histerosalpingografi (HSG) kadın doğurganlığını etkileyen sorunları değerlendirmek için kullanılan özel bir röntgen işlemidir. Bu prosedür rahim ve fallop tüplerinin yapısını inceleyerek gebe kalmaya engel teşkil eden faktörlerin tespitinde önemli rol oynar. İşlemde rahim ve fallop tüplerine kontrast madde enjekte edilip floroskopi ile röntgen görüntüleri alınır ve böylece yapısal sorunlar ayrıntılı şekilde gözlemlenir.

HSG çeşitli durumlarda uygulanabilir:

  • Rahim içi miyom polip gibi doğurganlığı etkileyebilecek yapıların değerlendirilmesi,
  • Tıkalı fallop tüplerinin varlığının kontrol edilmesi,
  • Geçirilmiş enfeksiyon veya ameliyat sonrası oluşmuş yapışıklıkların tespiti,
  • Embriyo implantasyonunu etkileyen yapısal bozuklukların incelenmesi.

Prosedür genellikle adet döngüsünün ilk yarısında gerçekleştirilir. Bu dönem gebelik ihtimalini önlemek ve en sağlıklı sonuçları elde etmek açısından idealdir. İşlem süresi kısa olmakla birlikte bazı kadınlar boya enjeksiyonu sırasında hafif kramp yaşayabilir. Bu işlem sonrası nadir olarak hafif kanama veya akıntı görülebilir ve hastalar genellikle kısa sürede normal aktivitelerine dönebilir.

HSG yalnızca tanı amaçlı değil tedavi planlamasında da kullanılabilir:

  • IVF gibi ileri doğurganlık yöntemlerinin gerekip gerekmediğine karar verilmesi,
  • Küçük tıkanıklıkların giderilerek doğurganlığın artırılması potansiyeli taşıması.

HSG Neden Yapılır ve Kimlere Uygulanır?

Histerosalpingografi (HSG) işlemi genellikle çeşitli nedenlerle önerilmektedir. Öncelikle HSG fallop tüplerindeki tıkanıklıkları kontrol etmek amacıyla yapılır. Tüplerin tıkanması spermin yumurtaya ulaşmasını engelleyerek kısırlığa neden olabilir. Pelvik inflamatuar hastalık (PID), endometriozis, geçmişteki ameliyatlar veya enfeksiyonlar bu tıkanıklıklara yol açabilir. HSG bu gibi durumların kısırlık nedeni olup olmadığını tespit etmede önemlidir. Ayrıca HSG rahim içindeki yapısal anormallikleri değerlendirmek için de kullanılmaktadır.

Rahimde miyom, polip, skarlaşma veya doğuştan gelen anormallikler bulunabilir ve bunlar implantasyonu zorlaştırarak tekrarlayan gebelik kayıplarına yol açabilir. HSG bu gibi yapısal sorunları belirlemekte etkili bir yöntemdir. Üstelik HSG bazı tüp ameliyatlarının başarısını değerlendirmek için de tercih edilir. Tüp ligasyonu geri dönüşü veya rahim anormalliklerinin düzeltilmesi gibi ameliyatların ardından HSG ile tüplerin açık olup olmadığı kontrol edilebilir. Bu sayede ameliyatın başarı durumu doğrulanır.

HSG için tipik adaylar arasında şu kişiler bulunur:

  • Açıklanamayan kısırlığı olan kadınlar: HSG bu kadınlarda tüp tıkanıklıkları veya rahim anormallikleri gibi gizli sorunları ortaya çıkarabilir.
  • Pelvik enfeksiyon veya ameliyat geçmişi olan kadınlar: PID veya üreme organları üzerinde ameliyat geçiren kadınlar tüp tıkanıklığı veya skarlaşma riski yüksek olduğu için HSG için uygun adaylardır.
  • Tekrarlayan düşükleri olan kadınlar: Birden fazla düşük yaşayan kadınlarda rahim yapısal sorunları HSG ile tespit edilebilir.

HSG Prosedürü Nasıl Gerçekleştirilir?

Histerosalpingografi (HSG) prosedürü birkaç aşamadan oluşur ve genellikle 5-15 dakika sürer. İlk olarak hasta bir masaya yatırılarak pelvik muayene pozisyonuna getirilir. Rahim ağzına ulaşmak için vajinaya bir spekulum yerleştirilir ve bu bölge dikkatlice temizlenir. Ardından rahim ağzına ince bir kateter yerleştirilir.

  • Boya Enjeksiyonu: Kateter yardımıyla rahime kontrast bir boya yavaşça enjekte edilir. Bu boya rahim ve fallop tüplerini doldurarak röntgende daha belirgin hale getirir. Boya ilerledikçe bazı hastalar kramp veya hafif ağrı hissedebilirler.
  • Röntgen Görüntüleme: Boya rahim ve fallop tüplerinde ilerlerken akışın izlenmesi için röntgen görüntüleri çekilir. Fallop tüpleri açık ise boya karın boşluğuna geçer. Ancak tüpler tıkalı ise boya durur ve radyolog bu tıkanıklığın yerini belirleyebilir.

Röntgen görüntüleri alındıktan sonra kateter çıkarılır ve işlem tamamlanır. Hastalar işlem sonrasında hafif kramplar hissedebilir bu durum kısa sürede geçer. Ayrıca boyanın vücuttan atılması sürecinde hafif bir kanama veya akıntı da yaşanabilir.

HSG işlemi sonrası hastalar doğurganlığı etkileyebilecek olası yapısal sorunların değerlendirilmesi için radyolojik bulgularla ilgili bilgilendirilir. Bu prosedür genellikle minimal invazivdir ve ciddi yan etkiler nadiren görülür. Hafif enfeksiyon riski bulunmakla birlikte bu risk genellikle düşük düzeydedir.

HSG Testine Nasıl Hazırlanmalısınız?

HSG testine hazırlanmak için bazı önemli adımlar izlenmelidir. İlk olarak testin zamanlaması adet döngüsünün 6. ve 12. günleri arasına denk getirilir; bu dönem hamilelik olasılığını en aza indirir ve işlemin doğruluğunu artırır. Böylece çekilen görüntüler daha net olur ayrıca komplikasyon riski azalır.

Ek olarak testten önce korunmasız cinsel ilişkiden kaçınılması önemlidir; adet başlangıcından test sonrasına kadar bu öneriye uyulması hamilelik olasılığını tamamen ortadan kaldırır. İlaç kullanımı da rahatsızlıkları azaltmada etkilidir. Testten yaklaşık bir saat önce ibuprofen gibi bir ağrı kesici almak işlem sırasında oluşabilecek krampları hafifletir. Bazı durumlarda ise doktor enfeksiyon riskine karşı testten önce veya sonra antibiyotik reçete edebilir.

Test günü beslenme konusunda doktor aksi bir şey söylemedikçe kişinin normal yiyecek ve içeceklerini tüketmesinde bir sakınca yoktur. Ayrıca HSG testine girecek kişinin iyot veya kontrast boyalara alerjisi ya da geçmişte pelvik enfeksiyon gibi tıbbi durumları varsa bu bilgileri mutlaka doktoruyla paylaşması gerekmektedir.

Test sonrası bakım önerileri de oldukça önemlidir. Hafif lekelenme veya kramplar oluşabileceğinden enfeksiyon riskini azaltmak için belirli önlemler alınmalıdır:

  • Cinsel ilişkiden birkaç gün kaçınılmalıdır
  • Tampon kullanılmamalıdır
  • Vajinal duş yapılmamalıdır

HSG’nin Riskleri ve Yan Etkileri Nelerdir?

Histerosalpingografi (HSG) genellikle güvenli bir işlem olarak kabul edilse de bazı riskler ve yan etkiler taşır. Pelvik enfeksiyon en sık görülen ciddi komplikasyonlardan biridir ve özellikle pelvik enfeksiyon öyküsü olan kadınlarda daha yaygındır. Şiddetli vakalarda bu enfeksiyon fallop tüplerine zarar vererek cerrahi müdahale gerektirebilir. Ayrıca HSG sırasında kullanılan iyot bazlı kontrast boyaya karşı alerjik reaksiyonlar da görülebilir. Bu reaksiyonlar kaşıntı kızarıklık şişme gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Kontrast boyaya bilinen alerjisi olan kadınların sağlık uzmanını bilgilendirmesi son derece önemlidir.

Nadir de olsa kateterin yerleştirilmesi veya kontrast maddenin basıncı rahme zarar verebilir. Bu durumda işlem sonrası kanama veya rahim yaralanması meydana gelebilir. Ayrıca bazı kadınlar işlem sırasında veya sonrasında vazovagal reaksiyon olarak bilinen bayılma hissi yaşayabilir. HSG sırasında kullanılan radyasyon miktarı düşük olsa da özellikle birden fazla radyasyon bazlı işlem gören kadınlar için bu durum dikkate alınmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

Histerosalpingografi (HSG) nedir ve ne amaçla yapılır?

Histerosalpingografi (HSG), rahim boşluğunun şekli ve tüplerin açıklığının değerlendirilmesi için yapılan bir röntgen prosedürüdür ve genellikle kısırlık değerlendirmesinde kullanılır. İşlem sırasında, rahim ve fallop tüplerine kontrast madde enjekte edilerek, yapısal anormallikler veya tıkanıklıklar gibi sorunları gösterebilen görüntüler elde edilir. HSG genellikle adet dönemi sonrasında, ovülasyondan önce yapılır; böylece erken gebeliğin etkilenme riski minimize edilir. Bu işlem, tüplerdeki tıkanıklıklar, rahim içi miyomlar, polipler veya doğuştan gelen rahim anormalliklerini tespit edebilir ve kısırlık veya tekrarlayan düşüklerin sebeplerini ortaya koyabilir. Ayrıca bazı çalışmalar, özellikle yağ bazlı kontrast maddeler kullanıldığında, HSG’nin tüplerdeki küçük tıkanıklıkları temizleyerek, sonraki aylarda gebelik şansını artırabileceğini göstermektedir.

HSG sırasında ağrı hissedilir mi?

Histerosalpingografi (HSG) işlemi sırasında kadınların yaklaşık %94’ü bazı ağrılar yaşar, ağrı ortalama olarak 100 puanlık bir ölçeğe göre 38,9 puan olarak değerlendirilir. Ağrı genellikle adet sancısına benzer, hafif ila orta şiddette kramplar şeklinde tanımlanır ve işlem sonrasında yaklaşık 30 dakika içinde azalır. Ağrı şiddeti, ağrılı adet görme (dismenore) öyküsü veya tüp tıkanıklığı gibi faktörlerle artabilir. Ağrıyı hafifletmek için genellikle işlemden bir saat önce ibuprofen gibi ağrı kesiciler alınması önerilir. Ayrıca travmatik olmayan cihazlar kullanıldığında çoğu hasta için ağrı minimal veya hafif olabilir.

HSG sonrası hamilelik şansı artar mı?

Histerosalpingografi (HSG) işlemi, özellikle işlemden sonraki ilk altı ay içinde gebelik şansını artırabilir. Yapılan çalışmalara göre, yağ bazlı kontrast maddesi kullanılan HSG, su bazlı kontrast maddesi kullanılanlara göre daha yüksek gebelik ve sağlıklı doğum oranları ile ilişkilendirilmiştir. Bu artış, fallop tüplerindeki küçük tıkanıklıkların temizlenmesini sağlayan “tüpleri yıkama” etkisiyle açıklanmaktadır. Ancak HSG daha çok bir tanı yöntemi olup, doğrudan bir tedavi yöntemi değildir ve fayda oranı kişiden kişiye değişebilir.

HSG’nin sonuçları ne kadar sürede değerlendirilir?

Histerosalpingografi (HSG) sonuçlarının değerlendirilmesi genellikle işlem sırasında yapılır. Radyolog, X-ray görüntülerini test sırasında değerlendirir, bu sayede ön bulgular hemen elde edilir. Detaylı analiz genellikle birkaç gün içinde tamamlanır ve ardından sağlık hizmeti sağlayıcınız sonuçları sizinle paylaşarak gerekli adımları açıklar.

HSG öncesi hazırlık nasıl yapılmalıdır?

Histerosalpingografi (HSG) prosedürüne hazırlanırken, adet döngüsünün 6. ve 10. günleri arasında yapılması önerilir, böylece hamile olmadığınızdan emin olunur. Prosedürden iki gün önceye kadar cinsel ilişkiden kaçının. Alerjileriniz, özellikle iyot, deniz ürünleri veya kontrast maddelere karşı varsa, doktorunuza bildirmeniz gerekir. Prosedürden bir saat önce, ağrıyı hafifletmek için ibuprofen gibi ağrı kesiciler alabilirsiniz. Bazı doktorlar enfeksiyon öncesi antibiyotik reçete edebilir, bu talimatlara uymanız önemlidir. İşlem sonrası olası lekelenme veya akıntıyı yönetmek için bir ped getirmeniz tavsiye edilir. Rahat kıyafetler giymeniz ve prosedür sonrası kramp hissi olabileceği için birinin sizi eve bırakması önerilir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

2nd Opinion
Phone
WhatsApp
WhatsApp
Phone
2nd Opinion